Vleermuishuis Teesinkbos

Vanwege de aanleg van de N18, de Twenteroute, zijn de huidige verblijfplaatsen van de vleermuizen gesloopt. Op enkele honderden meters afstand biedt Het Teesinkbos een voedselrijke omgeving door de combinatie van open en gesloten bos, open water en de Teesinkbeek. Direct vanuit hun nieuwe verblijf jagen de vleermuizen langs de bosrand en boven het meertje op insecten.

Op het landgoed van het voormalige Huize het Teesink is een nieuw bouwwerk verschenen. Een folly, een ontoegankelijk gebouw zonder ramen en zonder deuren. Zonder functie, lijkt het. Maar deze toren is wel degelijk in gebruik. Dit is namelijk het nieuwe verblijf van bijzondere vleermuizen: een zomer- en winterverblijfplaats voor de laatvlieger en de zeldzame gewone grootoorvleermuis en een kraam- en winterverblijfplaats voor de gewone dwergvleermuis. De toren is het belangrijkste nieuwe onderkomen voor vleermuizen in Overijssel.

Met zeven meter is dit het hoogste vleermuishuis van Nederland en elk detail is toegespitst op de nieuwe bewoners. Zo bestaat de onderste helft uit gipsen muurtjes met openingen van 2 tot 3 cm waar de vleermuizen ’s winters wegkruipen. Een pijp die in de grond staat, zorgt dat de toren continu vochtig is. De ruwe baksteengevel geeft houvast aan aanvliegende vleermuizen. Via open stootvoegen kruipen ze naar een smalle spouw. Dit is allemaal precies groot genoeg om warm te blijven, maar zo smal dat de boommarter niet naar binnen kan.

De bovenkant is een houten kapconstructie, net als een ouderwetse zolder. Aan de balken hangt ’s zomers de grootoorvleermuis – met een spanwijdte van 38cm de grootste vleermuis van Nederland. De oud-Hollandse, holle dakpannen zorgen voor extra verblijfplaatsen. De hoge punt en het afgeschuinde dak liggen precies in de aanvliegroutes. Ook in de gevel zijn schuilplekken, tussen de overlappende eikenhouten panelen.

Landschap Overijssel heeft het gebied recentelijk prachtig in oude staat hersteld. Vanaf de paden wandel je nu langzaam om de toren heen. De lichte baksteen steekt af tegen de begroeiing, de houten bekleding vergrijst en gaat steeds meer op in de omgeving. Spiegelend in het water is het beeld telkens anders. Een bord geeft uitleg over het bouwwerk en zijn bijzondere bewoners. Maar in de buurt komen kan niet: dit is het thuis van de vleermuis.

Ontwerp

Werking

Monitoring

Binnen een half jaar zijn de eerste vleermuizen al in gespot bij de toren. Ecologen uit het hele land volgen de activiteit rond de toren. Een goede vleermuistoren bouwen, is namelijk best lastig. Lang niet alle torens in Nederland worden uiteindelijk door vleermuizen bewoond.

Vroege Vogels

Het tv-propgramma Vroege Vogels heeft de toren bezocht en maakte de volgende bijdrage

Stadsnatuur Maken

“Stadsnatuur maken” is een inspiratie- en voorbeeldboek voor natuurinclusief ontwerpen. Het roept op tot het integreren van leefomstandigheden van natuur in het ontwerp van gebouwen en stedelijke buitenruimten en het geeft daarbij praktische voorbeelden en ontwerphandreikingen.

Stadsnatuur Maken, verkrijgbaar via nai010